Ποτάμι η μόλυνση, χείμαρρος η ολιγωρία στον Ασωπό

Αδειοδοτούν με τον παλιό αμαρτωλό τρόπο (ό,τι δηλώσει ο βιομήχανος), τα απόβλητα παράγονται και διασπείρονται στην περιβαλλοντική λεκάνη του Ασωπού

Της ΝΤΙΝΑΣ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ. / enet.gr

Στο Τριμελές Πλημμελειοδικείο Θηβών διεξάγεται από χθες η δίκη των 14 βιομηχανιών που κατηγορούνται για τη ρύπανση του Ασωπού. Η εκδίκαση της υπόθεσης, που αφορά ίσως το μεγαλύτερο περιβαλλοντικό έγκλημα που έχει συντελεστεί στη σύγχρονη ιστορία της χώρας, έχει αναβληθεί από το 2009 έως σήμερα έξι φορές. Σύμφωνα δε με όσα υποστηρίζουν νομικοί, ενεργοί πολίτες, αλλά και βουλευτές, που παρακολουθούν την υπόθεση από κοντά, το έγκλημα συνεχίζεται και η ολιγωρία της πολιτείας -παρά τα αντιθέτως υποστηριζόμενα- είναι διαρκής.


Το κατηγορητήριο αφορά στην «Υποβάθμιση του Περιβάλλοντος κατ' εξακουλούθηση από την οποία δημιουργήθηκε κίνδυνος βαριάς σωματικής βλάβης» και όπως εξηγεί ο Λευτέρης Κτιστάκις, δικηγόρος της Οργάνωσης Πολιτών «Ινστιτούτο Τοπικής Αειφόρου Ανάπτυξης και Πολιτισμού Οινοφύτων», που παρίσταται ως πολιτική αγωγή, «το κατηγορητήριο έχει στέρεα βάση. Στηρίζεται σε εκθέσεις των Επιθεωρητών Περιβάλλοντος, μετά τις αυτοψίες που πραγματοποίησαν στις συγκεκριμένες βιομηχανίες. Πρόκειται δηλαδή για συγκεκριμένες παραβάσεις, οι οποίες δεν ανάγονται μόνο σε γενικές και τυπικές παραλείψεις, όπως είναι για παράδειγμα η ανανέωση αδειών κ.λπ.».

«Η εκδίκαση της υπόθεσης για τον Ασωπό έπρεπε να είχε ξεκινήσει πριν από δύο χρόνια, τον Ιούλιο του 2009. Ωστόσο πήρε δύο χρονικά τεράστιες αναβολές. Πολύ πιθανόν του χρόνου τέτοιο καιρό να ξαναδιαβάσετε κάποιο άλλο ρεπορτάζ που θα αναφέρεται στην ίδια δίκη. Ισως και του παραχρόνου. Πιθανόν και το 2014. Το σίγουρο είναι πως κάθε φορά που θα πλησιάζει η εκδίκασή της ο εκάστοτε υπουργός Περιβάλλοντος θα αναλαμβάνει τη σωτηρία του Ασωπού ποταμού». Αυτά δήλωνε στην «Κ.Ε.», το 2011, ο ιερωμένος Ιωάννης Οικονομίδης, μέλος της δυναμικής οργάνωσης «Ινστιτούτο Τοπικής Αειφόρου Ανάπτυξης και Πολιτισμού Οινοφύτων», γνωστός για τους αγώνες που έχει δώσει για την ευρεία δημοσιοποίηση του ζητήματος, με στόχο τη διάσωση της περιοχής και την προστασία της δημόσιας υγείας των κατοίκων.

«Διαρκές έγκλημα»

Τα λόγια του δεν απέχουν από την πραγματικότητα όπως αυτή διαμορφώθηκε στη συνέχεια. Η υπόθεση επανήλθε στις δικαστικές αίθουσες τον Μάιο του 2012 για να αναβληθεί στη συνέχεια. Σήμερα, σχεδόν ένα μήνα πριν από την έναρξη της δίκης, στα τέλη του περασμένου Σεπτέμβρη το ΥΠΕΚΑ παρουσίασε ένα νέο σχέδιο σωτηρίας του Ασωπού, το τρίτο κατά σειρά, καθώς προηγήθηκαν οι Μπιρμπίλη, Παπακωνσταντίνου, με ανάλογες εξαγγελίες.

Πρόσφατα οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ Χ. Καφαντάρη και Γ. Σταθάς υπέβαλαν σχετική ερώτηση στον υπουργό Περιβάλλοντος στην οποία όπως υποστηρίζουν «συνεχίζεται το έγκλημα της ρύπανσης στη λεκάνη του Ασωπού».

Για το νέο σχέδιο «Ολοκληρωμένης Διαχείρισης του Ασωπού», η κ. Καφαντάρη τονίζει: «Δυστυχώς, η κυβέρνηση, μέσω του αρμόδιου υπουργού ΠΕΚΑ, δεν μίλησε κατά την παραπάνω παρουσίαση για την εφαρμογή της κείμενης νομοθεσίας.

»Για το ποιος θα πληρώσει για τα μέτρα που σχεδιάζει, για το ποιος θα ελέγχει την τήρηση της νομοθεσίας. Δεν μίλησε για την εξεύρεση πόρων που αφορούν την αποπληρωμή των επερχόμενων προστίμων της Ε.Ε., για την υλοποίηση των παρεμβάσεων που εδώ και χρόνια έπρεπε να έχουν γίνει. Για άλλη μία φορά, η τραγωδία του Ασωπού αποτελεί δυστυχώς κραυγαλέο παράδειγμα αναποτελεσματικότητας και αποτυχίας εφαρμογής της περιβαλλοντικής νομοθεσίας. Συνέπεια αυτών αποτελεί η παραβίαση του δικαιώματος των κατοίκων της περιοχής στην υγεία, καθώς η πολιτεία δεν έλαβε έγκαιρα προληπτικά μέτρα ούτε σχεδίασε με αποτελεσματικό τρόπο την αποκατάσταση της περιβαλλοντικής ζημιάς που έχει συντελεσθεί».

Νέα ευρωκαταδίκη

Το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει η βουλευτής, δυστυχώς, δεν αποτελεί αντιπολιτευτική κορόνα, την οποία πολύ εύκολα θα μπορούσε να αντικρούσει η ηγεσία του αρμόδιου υπουργείου. Πρόσφατα, η Ελλάδα «εισέπραξε» μία νέα καταδίκη για τον Ασωπό, αυτή τη φορά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Κοινωνικών Δικαιωμάτων (ΕΕΚΔ) του Συμβουλίου της Ευρώπης, η οποία σύμφωνα με νομικούς κύκλους ανοίγει το δρόμο για διεκδίκηση αποζημιώσεων από τους κατοίκους της περιοχής.

Η εν λόγω απόφαση λήφθηκε έπειτα από προσφυγή της Διεθνούς Ομοσπονδίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (FIDH). Στην απόφασή της η ΕΕΚΔ επεσήμανε ότι παραβιάστηκε το δικαίωμα των κατοίκων της στην υγεία, καθώς, μολονότι είχαν αναγνωριστεί η ρύπανση και οι κίνδυνοι από το εξασθενές χρώμιο, η ελληνική πολιτεία δεν έλαβε μέτρα για να αποσοβήσει τους κινδύνους για τη δημόσια υγεία και δεν εφάρμοσε παράλληλα πολιτικές για την αντιμετώπιση της ρύπανσης και τις επιπτώσεις της.

Επί της απόφασης, ο κ. Οικονομίδης λέει σχετικά: «Εχουμε μια κυβέρνηση που προσπαθεί να επιβάλει τη νομιμότητα παντού και η ίδια παρανομεί. Καταδικαζόμαστε διαρκώς στα περιβαλλοντικά δικαστήρια, με τελευταία την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Η κυβέρνηση πρέπει να επιβάλει τη νομιμότητα στον ευατό της, γιατί η υγεία δεν μπορεί να περιμένει. Εχουμε χορτάσει από λόγια. Θέλουμε να δούμε άμεση εφαρμογή των δικαστικών αποφάσεων της εθνικής και κοινοτικής νομοθεσίας και άμεση υλοποίηση των εδώ και χρόνια εξαγγελθέντων από την πολιτεία.

Το χωραταξικό χάος παραμένει στην περιοχή, αδειοδοτούν με τον παλιό αμαρτωλό τρόπο (ό,τι δηλώσει ο βιομήχανος), η παραγωγή συνεχίζεται, τα απόβλητα παράγονται και διασπείρονται στην περιβαλλοντική λεκάνη του Ασωπού, χωρίς να έχουν υποστεί καμία επεξεργασία. Αυτό που ζητάμε είναι άμεσα πόσιμο νερό, φροντίδα υγείας για τον πληθυσμό που δέχεται δόσεις βαρέων μετάλλων και σύμφωνα με τους νόμους αδειοδότηση για τις επιχειρήσεις».